सीमावर्ती कर असमानताले बढायो तस्करी, राजस्व सङ्कलन प्रभावित

जनकपुरधाम, मंसिर २६ गते । नेपाल र भारतबीच समान कर प्रणाली नहुँदा सीमावर्ती क्षेत्रमा चोरी–तस्करीका घटना बढिरहेका छन्। विशेष गरी भारतको वस्तु तथा सेवा कर (GST) र नेपालको भन्सार मूल्याङ्कन प्रणालीमा तालमेल नहुँदा समस्या उत्पन्न भएको छ। उद्योगी–व्यवसायीहरूले उच्च भन्सार महसुलका कारण भारतीय र नेपाली बजार मूल्यमा ठूलो अन्तर रहेको र यसले अवैध निकासी तथा पैठारीलाई बढावा दिएको बताउँछन्। चालु आर्थिक वर्षको पहिलो चार महिनामा पर्सास्थित सशस्त्र प्रहरीले रु १५ करोडभन्दा बढी मूल्यका भन्सार छलीका सामान बरामद गरेको छ। यसैबीच, वीरगञ्ज उद्योग वाणिज्य सङ्घले भन्सार मूल्याङ्कनमा भारतका प्रतिष्ठित कम्पनीका बिलबिजकलाई मान्यता दिनुपर्ने माग गर्दै, कर प्रणालीमा एकरूपता ल्याउनुपर्ने आवश्यकता औंल्याएको छ।

कर प्रणालीको असमानताका कारण वीरगञ्जका दुई प्रमुख भन्सार कार्यालयको राजस्व सङ्कलन लक्ष्यभन्दा निकै कम देखिएको छ। वीरगञ्ज भन्सारले आव २०८०/८१ मा लक्ष्यको ६४ प्रतिशत मात्र राजस्व सङ्कलन गर्न सफल भएको छ। भन्सार मूल्याङ्कनमा रहेको सन्दर्भ मूल्य पुस्तिकाको प्रभावका कारण आयातकर्ताहरू पनि मर्कामा परेका छन्। उद्योगीहरूले औपचारिक अर्थतन्त्रलाई बलियो बनाउन र तस्करी नियन्त्रण गर्न कर प्रणालीमा सुधारको माग गरिरहेका छन्। भन्सार विभागले अन्तर्राष्ट्रिय प्रावधानअनुसार आयात प्रक्रियालाई सरल बनाउन आवश्यक रहेको बताउँदै, व्यवसायी र सरकारबीच समन्वयलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ।